Toyota RAV4 (skrót od: Recreational Active Vehicle with 4-wheel drive) została po raz pierwszy zaprezentowana podczas Salonu Samochodowego w Genewie w 1994 roku. Rozpoczęła się wówczas bogata historia tego modelu, a wraz z nią tak popularnego dziś segmentu SUV. Kompaktowe samochody terenowe z samonośnym nadwoziem zrewolucjonizowały rynek 4x4, stanowiąc alternatywę nie tylko dla rasowych terenówek zbudowanych na ramie, ale także dla samochodów klasy średniej (segmentu D) oraz minivanów. Zdecydowało o tym udane połączenie komfortu aut osobowych i przestronności minivanów z umiarkowanymi zdolnościami terenowymi, które w zupełności wystarczają większości kierowców.
Pomysł na ten model powstał w 1986 roku, zaś pierwsze auto koncepcyjne zaprezentowano na Tokyo Motor Show w 1989 roku. W 1993 roku firma zaprezentowała na tokijskich targach udoskonaloną wersję, zbliżoną do samochodu produkcyjnego, który pojawił się na rynku rok później.
Przepis na niezwykły samochód
Do budowy RAV4 Toyota wykorzystała najbardziej sprawdzone elementy różnych modeli. Platforma podłogowa została zapożyczona z Corolli, najpopularniejszego samochodu na świecie. Silnik i niektóre elementy układu napędowego pochodziły z niezniszczalnej Toyoty Camry/Cariny, a zawieszenie oraz przekładnię wzięto ze sportowej Celiki GT-Four. W efekcie powstał świetny samochód, który zaoferował kierowcom zupełnie nowe podejście do motoryzacji — wysoko zawieszone auto o nadwoziu samonośnym, komfortowym wyposażeniu i pewnych zdolnościach terenowych. Od tamtej pory wielu innych producentów skopiowało ten pomysł i tak powstał segment SUV-ów.
Pierwsza generacja — narodziny hitu
Pierwsza generacja RAV4 została wprowadzona na rynek japoński w maju 1994 roku jako 2-drzwiowy, 4-miejscowy model z 16-zaworowym, 4-cylindrowym silnikiem 2,0 l 3S-FE. Jak wskazywała nazwa, auto oferowało stały napęd na cztery koła poprzez 5-stopniową manualną lub 4-stopniową automatyczną skrzynię biegów. Blokada centralnego mechanizmu różnicowego była opcją dla osób, które przewidywały poważniejszy off-road. Jednak nie był to klasyczny samochód terenowy, ponieważ nie oferowano skrzyni biegów z niskim zakresem przełożeń. Pojazd szybko stał się hitem — zarówno komercyjnie, jak i w oczach krytyków, a zakładany początkowo poziom produkcji został szybko podwojony.
Jego kompaktowy rozmiar, zadziwiająco łatwe prowadzenie, zaskakujące zdolności off-roadowe oraz imponujące wyposażenie pokazywały wszechstronność samochodu. Z pewną krytyką spotkało się niewystarczające zdaniem komentatorów miejsce dla pasażerów na tylnej kanapie oraz przestrzeń bagażowa. Odnosząc się do tych uwag, Toyota wprowadziła dodatkowy, 4-drzwiowy model w marcu 1995 roku, dłuższy o 400 mm, i zamienił pierwszy RAV4 w samochód 5-osobowy.
W Stanach Zjednoczonych auto zadebiutowało w styczniu 1996 roku. W tym samym roku został przedstawiony model oferujący napęd tylko na przednie koła. Tymczasem rok 1997 przyniósł kolejny eksperyment — RAV4 wyłącznie z napędem elektrycznym. Zaawansowany zestaw baterii niklowo-metalowo-wodorkowych (NiMH) dał autu zasięg 161-193 km po 5-godzinnym ładowaniu.
Połowiczny lifting został przeprowadzony dla modelu z roku 1998 roku. Wprowadzono dodatkowe elementy, poprawiono bezpieczeństwo oraz zwiększono moc silnika. Dla osób, które ceniły otwartą przestrzeń, w lutym 1998 roku przedstawiono model cabrio (niestety pomimo rzeszy wielbicieli jego składanego dachu, został wycofany z gamy samochodów w 2000 roku).
Druga generacja — nowy początek
Zanim wprowadzono model drugiej generacji w 2001 roku, dołączyło do niego kilka innych SUV-ów z nadwoziem samonośnym, takich jak Honda CR-V, Subaru Forester, Suzuki Grand Vitara i Land Rover Freelander. Aby sprostać nowej konkurencji, RAV4 stał się bardziej przestronny. SUV Toyoty drugiej generacji został wydłużony i poszerzony o ok. 25 mm, mimo to dzięki udoskonalonej technice tłoczenia i spawania nadwozia nie było ono zbyt ciężkie. Nowy samochód w 70% składał się z części zaprojektowanych specjalnie dla niego.
Specyfikacja i konstrukcja nowego samochodu nie były niespodzianką dla fanów pierwszej generacji. Warianty 2- i 4-drzwiowy produkowano z charakterystyczną, otwieraną na bok tylną klapą (na rynku w USA były dostępne tylko modele 4-drzwiowe). Ponownie wybór skrzyń biegów obejmował wersję 5-biegową manualną lub 4-biegową automatyczną. Tym razem napęd na cztery koła z centralnym mechanizmem różnicowym pochodził od Lexusa RX300, chociaż model 1.8 l z przednim napędem był również dostępny na niektórych rynkach.
Jednostka napędowa serii S została zastąpiona przez nową serię AZ 2.0 l o mocy 150 KM, z układem zmiennych faz rozrządu (VVT). Bardziej ekonomiczna opcja silnika turbo diesel 2.0 l D-4D (dostępna jedynie w samochodach z napędem na cztery koła), była łatwo rozpoznawalna przez wlot na masce, przekierowujący powietrze przez nadbudowany intercooler. Z tym dodatkiem Toyota wkrótce utytułowała się „królem” diesli w Wielkiej Brytanii, oferując najszerszą gamę tych silników ze wszystkich producentów.
Silnik serii S został zastąpiony jednostką nowej generacji AZ o pojemności 2,0 l i mocy 148 KM, z układem zmiennych faz rozrządu. Wkrótce dodano jako opcję turbo diesel D-4D 2.0 z systemem common rail, dostępny tylko z napędem na 4 koła.
Wnętrze samochodu było nadal przestronne i wielofunkcyjne. Obydwa modele, 2- i 4- drzwiowe otrzymały tylną kanapę, która mogła być podzielona oraz złożona, przesuwana do przodu i do tyłu lub też całkowicie wyjęta, aby powiększyć przestrzeń bagażową.
Lifting 2004 roku wprowadził istotną zmianę. Silnik benzynowy serii AZ zmodernizowano i powiększono do pojemności skokowej 2,4 l, uzyskując moc 163 KM. Ustępujący silnik 2.0 był co prawda wystarczająco rzutki, ale nie współpracował zbyt dobrze z automatyczną skrzynią biegów. Nowy silnik ustawił RAV4 na równi z takimi rywalami jak Nissan X-Trail. Co ciekawe, pomimo bardziej agresywnego, lecz nadal aerodynamicznego kształtu drugiej generacji, statystyki z USA wskazywały, że wyjątkowo dużo kobiet decydowało się na kupno tego auta — RAV4 wygrywał z wszystkimi innymi modelami, wyłączając Volkswagena Beetle.
Trzecia generacja — dojrzałość
Gdy ukazał się RAV4 trzeciej generacji w 2005 roku, stało się jasne, że model dojrzał. Wersja 2-drzwiowa była sprzedawana tylko w Japonii, i to przez krótki czas, a sztandarową 4-drzwiową wersję produkowano z krótkim lub długim rozstawem osi. Krótka wersja trafiła na rynek europejski i azjatycki, a dłuższa do Australii i Ameryki. W USA dłuższy wariant mieścił trzeci rząd siedzeń, przeznaczony dla dzieci.
Nowe samonośne nadwozie samochodu było aż o 76% sztywniejsze, niż w poprzedniej wersji, tym samym poprawiając bezpieczeństwo, trwałość auta i poziom czynników NVH (hałas, wibracje i uciążliwość działania). Dało też mocniejszą podstawę dla nowego, dwuwahaczowego niezależnego zawieszenia tylnego. Prześwit poprzeczny został zwiększony o 10 mm do 200 mm. Po raz pierwszy w Toyocie z napędem na cztery koła zastosowano elektryczne wspomaganie kierownicy. Poprawił się też standard wyposażenia. W niektórych wersjach usunięto montowane z tyłu zapasowe koło.
Trzecia generacja oferowała najszerszy wybór silników w historii modelu — cztery silniki benzynowe i cztery wysokoprężne, od 2.0 i 16V o mocy 152 KM do potężnego silnika 3.5 l V6 rozwijającego 269 KM. Wtórowała im pokaźna liczba dostępnych skrzyń biegów, od 5- lub 6-biegowej skrzyni manualnej po 4-, 5- i 6-biegową skrzynią automatyczną (CVT).
Z powodu względnego sukcesu w Kalifornii pierwszego elektrycznego RAV4 EV, model ten został użyty jako podstawa do drugiej generacji RAV4 EV. Zaprojektowały go wspólnie Toyota Technical Center (Centrum Techniczne Toyoty) w Michigan, USA, i Tesla Motors. Samochód można było leasingować od września 2012 roku. Silnik o mocy 156 KM był zasilany przez baterie litowo-jonowe i osiągał zasięg do 182 km w rozszerzonym trybie ładowania.
W latach 2008 i 2011 auto przeszło delikatne liftingi, dzięki którym trzecia generacja RAV4 wciąż wyglądała świeżo. Poprawiono bezpieczeństwo samochodu, co wpłynęło na zmniejszenie efektu spadku sprzedaży przed wprowadzeniem następnej generacji.
Czwarta generacja — awans do klasy SUV-ów średniej wielkości
Czwarta generacja RAV4 ukazała się po raz pierwszy na Los Angeles Auto Show w listopadzie 2012 roku. W Europie zadebiutowała w marcu 2013 roku. Auto zbudowane jest na platformie Avensisa, dzięki czemu urosło o 20 cm w stosunku do poprzednika, osiągając długość 457 cm i zwiększając bagażnik do 547 l. Mimo to samochód zachował zwrotność kompaktowego Aurisa. Auto ma do zaoferowania silnik benzynowy 2.0 Valvematic 152 KM i dwa silniki Diesla: debiutujący w nowym modelu 2.0 D-4D 125 KM z wysokim momentem obrotowym 310 Nm dostępnym już od 1600 obr./min. oraz znany wcześniej 2.2 D-4D 150 KM. W 2014 roku z okazji 20-lecia modelu dostępne były specjalne jubileuszowe wersje wyposażenia.
Na początku 2016 roku model czeka lifting któremu będzie towarzyszyła sensacyjna zmiana — do oferty dołączy wersja hybrydowa AWD z silnikiem benzynowym 2,5 l oraz silnikiem elektrycznym. W odświeżonym RAV4 zadebiutuje rozszerzona wersja pakietu systemów bezpieczeństwa czynnego Toyota Safety Sense. Obok znanych już z najnowszego Aurisa i Avensisa systemu ochrony przedzderzeniowej Pre-Crash, systemu ostrzegania o niezamierzonej zmianie pasa ruchu, automatycznych świateł drogowych i systemu odczytywania znaków drogowych, pojawi się aktywny tempomat oraz układ zapobiegający zderzeniom z pieszymi.
Źródło: Toyota Polska
